سرمایه گذاری در هر استان تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل کلان کشور و عوامل خاص استان است ، بسیاری از دافعه ها یا عدم جاذبه های سرمایه گذاری که در سطح کلان وجود دارند از جمله عدم امنیت کافی ، بلاتکلیفی و تردید ، ابهام ، بی ثباتی و عدم رعایت قوانین سرمایه گذاری و سایر قوانین ، برخوردهای سلیقه ای و عدم حساسیت بعضی از مسئولین استان برای جذب و جلب سرمایه ها و ترغیب و تشویق سرمایه گذاران و نیز رفتار دلسرد کننده با سرمایه گذاران فعلی و عدم حمایت واقعی از آنها و حتی بعضی از رفتارهای تنگ نظرانه ، باعث شده اند استان در سرمایه گذاری و جلب سرمایه های داخلی و خارجی درگیر نوعی استراتژی نیمه فعال یا استراتژی حرکت – ایست باشد .
ضرورت های جذب سرمایه گذاری
اگر بپذیریم که تداوم و پایدار بودن رشد و توسعه در استان موضوع حساس و مهمی میباشد ، ضرورت جذب سرمایه برای پیشرفت و حفظ سرمایه گذاریها ی صورت گرفته فعلی و نیز استفاده از فرصتها و پتانسیل های جدید ، بیشتر محسوس میگردد. استان لرستان نیازمند استراتژی توسعه است و توسعه محتاج سرمایه گذاری مداوم است . بالا بودن تعداد نیروهای جوان و آماده به کار وتحصیل کرده،آمار بالای بیکاری از دیرباز تاکنون در استان ، آمار مهاجرت سالانه جوانان و... وجود ظرفیت های خالی و استفاده نشده در بخشهای گوناگون ، مراقبت از صنایع فعلی و حفظ جاذبه های فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی در استان از جمله عواملی هستند که ضرورت سرمایه گذاری را برای استان لرستان بیشتر مطرح می سازند .
تشکیل کمیته ای توسط اطاق بازرگانی و صنایع و معادن لرستان و با ترکیبی از نیروهای توانمند و علاقمند صنعت ، کشاورزی ، معدن ، بازرگانی و دانشگاه برای مطالعه در مورد مزیت ها ، پتانسیل ها و زمینه های سرمایه گذاری و معرفی نتایج به سرمایه گذاران داخلی و خارجی و بومی و غیر بومی بهترین و اصولی ترین راه برای جذب سرمایه ها و سرمایه گذاریهای مفید و مؤثر خواهد بود . یکی از حلقه های مفقوده در سرمایه گذاری ایران نبود اطلاعات به روز و درست است که خود ناشی از کم توجهی گروه های مسئول و تشکل های حرفه ای است .
موانع سرمایه گذاری
عدم نگرش مثبت نسبت به سرمایه گذاری حاصل برداشت ها ، تجربیات و ارزیابی های سرمایه گذاران است . سرمایه گذاری قصد و عمل بکارگیری سرمایه در محیطی امن و سود آور است. دو عامل «امنیت و منفعت » بالهای پرواز سرمایه گذاری هستند که در مقایسه با محیط ها و موقعیت های دیگر مورد ارزیابی قرار میگیرند و چنانچه این دو عامل مناسب باشند سرمایه گذاری صورت میگیرد .
امنیت حاصل مجموعه ای از عوامل سیاسی ، قانونی ، اجتماعی و فرهنگی است که خود باعث آرامش یا تنش ، ایستائی یا پویائی و تغییر یا تردید میگردد.
نگرانی سرمایه گذاران در زمینه امنیت حاصل عدم شفافیت قوانین ، بی ثباتی و تغییرات زیاد ، برخوردهای سلیقه ای ، عدم اجرای درست قوانین ، تبعیض ، کارشکنی ، عدم همخوانی وعده و عمل ، برخوردهای خصمانه و نادرست با سرمایه گذاران و تهدیدها و تحریک های گوناگون ، نسبت دادن بعضی از خطاها و خطا کاران به کل سرمایه داران و سرمایه گذاران ، در خواستها و انتظارات غیر منطقی بعضی از افراد مسئول و غیر مسئول و هسته های قدرت کاذب و وجود رشوه و فساد آشکار و پنهان است .
به طور خلاصه مهمترین عامل عدم نگرش مثبت برای سرمایه گذاری احساس نا امنی ، نا اطمینانی و بلاتکلیفی و وجود ریسک بالای سیاسی / قانونی است . تا روزی که شاخص ریسک سیاسی / قانونی کاهش نیابد و فضای امنیت اقتصادی مطلوب نگردد هیچگاه نمیتوان انتظار داشت که تحت تأثیر گفته ها و وعده ها و جاذبه های کاذب کسی ترغیب به سرمایه گذاری شود .
یکی دیگر از عواملی که نگرش مثبت را کمرنگ می کند ، ضعف مدیریت امور سرمایه گذاری و نبود زیر ساخت های لازم برای سرمایه گذاری است .
مهمترین موانع سرمایه گذاری
هرجا و هر گاه اطمینان و اعتماد برای سرمایه گذاری فراهم شود و اعتبار سرمایه گذار جدی گرفته شود ، سرعت سرمایه گذاری افزایش می یابد . مشکل جامعه ما برای سالهای طولانی نوعی عدم اعتماد متقابل بین دولت و سرمایه گذاران و بخش دولتی و خصوصی بوده است گاهی این بی اعتمادی شدت یافته که خود باعث فرار سرمایه ها شده است.
مهمترین موانعی که بازدارنده جذب سرمایه های داخلی و خارجی است عبارتند از :
بالا بودن ریسک سیاسی ، اقتصادی ، مالی و سرمایه ای
ضعف مدیریت امور سرمایه گذاری در کشور و کهنگی و طولانی بودن و پیچیدگی فرایند سرمایه گذاری
ضعف قانومندی و نظام مندی در نظام سرمایه گذاری و سرمایه پذیری ایران
نبود زیر ساخت های مناسب برای سرمایه گذاری
عدم اطلاع رسانی درست وبموقع و شفاف و جامع
حاکمیت نگرش اقتصاد دولتی در جامعه و بی تفاوتی ها نسبت به پدیده مهم سرمایه گذاری
بوروکراسی شدید در سازمانها و مراکز گوناگون
نگاه منفی نسبت به سرمایه گذاران و سرمایه داران
ناراضی بودن سرمایه گذاران فعلی
مشکلات و محدودیتها و موانع ناشی از روابط و عوامل بین المللی
عدم وجود عوامل جذّاب برای سرمایه گذاری در مقایسه با بازارها و کشورهای همسایه
آمارهای نگران کننده ای که اخیرا" توسط اطاق بازرگانی دوبی منتشر گردیده بیانگر نا مناسب بودن فضای مناسب سرمایه گذاری در کشور است . بنابر گزارشی از اطاق بازرگانی دوبی تا کنون بیش از ٢٠٠ میلیارد دلار توسط چهارصد هزار ایرانی فقط در امارات متحده عربی سرمایه گذاری شده است
وجود ۶۵٠٠ شرکت ایرانی در دوبی علامت آماده نبودن شرایط مطلوب سرمایه گذاری در کشور است زیرا با همه تسهیلات و امکاناتی که در آنجا وجود دارد ، زندگی در آنجا آسان نیست آنچه باعث میشود تا سرمایه گذار شرایط دشوار کاری را بپذیرد «آزادی ، امنیت و منفعت » است که لازمه آن مدیریت قوی و حرفه ای است .
عباس کاظمی
